Dla pacjenta

Położna sprawuje kompleksową pielęgnacyjną opiekę położniczą i ginekologiczną nad kobietą oraz opiekę neonatologiczną nad noworodkiem.

Opieka nad kobietą w ciąży 

Położna prowadzi także edukację kobiet w ciąży, w tym kobiet w ciąży wysokiego ryzyka, przygotowuje kobiety do porodu, także do porodu rodzinnego.Począwszy od 21. tygodnia ciąży do terminu rozwiązania, położna prowadzi edukację przedporodową z częstotliwością nie większą niż:

• 1 raz w tygodniu w okresie od 21. do 31. tygodnia ciąży,
• 2 razy w tygodniu w okresie od 32. tygodnia ciąży do terminu rozwiązania

Opieka nad matką i noworodkiem

Po porodzie położna opiekuje się kobietą i noworodkiem do ukończenia drugiego miesiąca życia.

Położna zobowiązana jest do co najmniej 4 a maksymalnie 6 wizyt patronażowych w okresie dwóch miesięcy kalendarzowych, a w przypadku ciąży wysokiego ryzyka z rozpoznanymi wadami rozwojowymi płodu do co najmniej 4 a maksymalnie 9 wizyt patronażowych w okresie dwóch miesięcy kalendarzowych.

Pierwsza wizyta odbywa się w ciągu 48 godzin od powrotu matki z dzieckiem ze szpitala do domu.

podstawa prawna: Zarządzenie nr 177/2019/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z   dnia 30 grudnia 2019 r.   w    sprawie warunków zawarcia i  realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w  zakresie podstawowej opieki zdrowotnej

W ramach wizyt patronażowych położna POZ powinna w szczególności przeprowadzić:

• postępowanie umożliwiające tworzenie więzi matki z dzieckiem i prawidłowe rozpoczęcie karmienia piersią,pomiary masy i długości ciała, obwodu głowy i klatki piersiowej,profilaktykę zakażeń przedniego odcinka oka,
• obserwację i ocenę rozwoju fizycznego w zakresie: adaptacji do środowiska zewnętrznego, stanu skóry i błon śluzowych, pępka, wydalin, wydzielin, rozwoju psychoruchowego, funkcjonowania narządów zmysłów,
• ocenę odruchów noworodka, sposobu oraz technik karmienia,
• wykrywanie objawów patologicznych,
• ocenę relacji rodziny z noworodkiem,
• prowadzenie edukacji zdrowotnej i udzielanie porad w zakresie: pielęgnacji noworodka, karmienia piersią, szczepień ochronnych, badań profilaktycznych, opieki medycznej, socjalnej oraz w zakresie laktacji, kontroli płodności, samokontroli,
• promowanie zachowań prozdrowotnych rodziców,
• identyfikowanie czynników ryzyka w rodzinie,
• formułowanie diagnozy i ustalenie hierarchii podejmowanych działań.

Po zakończeniu wizyt patronażowych położna przekazuje opiekę nad niemowlęciem pielęgniarce podstawowej opieki zdrowotnej.

podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 listopada 2019 r. w sprawie zakresu zadań lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2019 r., poz. 2335).

Położna sprawuje opiekę nad kobietą na każdym etapie jej życia – w ciąży, w połogu, w okresie dorastania i menopauzy. W zdrowiu i w chorobie.

Opieka położnej nad kobietą po operacji

Położna opiekuje się także kobietami po operacji ginekologicznej lub onkologiczno-ginekologicznej. Skierowanie na podstawie którego położna obejmuje pacjentkę opieką wydaje lekarz z oddziału, na którym była operowana.

Do obowiązków położnej należą między innymi:

• podawanie leków różnymi drogami i technikami zleconymi przez lekarza zgodnie z odrębnymi przepisami, w tym wykonywanie iniekcji domięśniowych, dożylnych, śródskórnych oraz wykonywanie wlewów dożylnych,
• zdejmowanie szwów,
• cewnikowanie pęcherza moczowego u kobiet, usuwanie cewnika, płukanie pęcherza,
• wykonywanie wlewów/wlewek doodbytniczych,
• płukanie pochwy,
• leczenie i opatrywanie oparzeń, ran, odleżyn we współpracy z pielęgniarką POZ,
• wykonywanie zabiegów z zastosowaniem ciepła i zimna,
• ustalanie diety kobiety zgodnie z potrzebami

Opieka położnej nad kobietą w okresie menopauzy

Menopauza to dla wielu kobiet czas specyficznych dolegliwości ginekologicznych i psychicznych. Do położnej mogą zgłaszać się wszystkie pacjentki, które mają wątpliwości dotyczące samopoczucia i stanu zdrowia w tym okresie. Położna powinna przypominać kobietom o dostępnych dla nich programach profilaktycznych i konieczności profilaktyki nowotworów, badać piersi i uczyć samobadania.

Promocja zdrowia i profilaktyka

W zakresie działalności profilaktycznej, oprócz edukacji przedporodowej, do zadań położnej należą:

• edukacja w zakresie prozdrowotnego stylu życia kobiety,
• poradnictwo w zakresie higieny odżywiania w okresie połogu,
• poradnictwo w zakresie pielęgnacji i prawidłowego żywienia noworodka i niemowlęcia do drugiego miesiąca życia,
• poradnictwo laktacyjne i promowanie karmienia piersią,
• kształtowanie postaw rodzicielskich,
• edukacja i udzielanie porad w zakresie powrotu do płodności po porodzie, metod regulacji płodności,
• profilaktyka chorób ginekologicznych i patologii położniczych,
• edukacja kobiety we wszystkich okresach życia w zakresie prowadzenia samoobserwacji oraz podejmowania działań w celu wczesnego wykrywania i likwidacji czynników ryzyka nowotworowego - położne powinny przypominać pacjentkom o badaniach profilaktycznych: mammografii i cytologii,
• edukacja w zakresie zapobiegania zakażeniom HIV oraz chorobom przenoszonym drogą płciową,
• profilaktyka chorób wieku rozwojowego,
• edukacja w zakresie szczepień ochronnych.

podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 listopada 2019 r. w sprawie zakresu zadań lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2019 r., poz. 2335)

Stan na dzień: 1 sierpnia 2020 r.

Źródło: Wydział Świadczeń Opieki Zdrowotnej