Dla pacjenta

12 -16 listopada

Tydzień Świadomości Stopy Cukrzycowej

Stopa cukrzycowa, czyli profilaktyka albo nóż i antybiotyk

• Na cukrzycę - według danych NFZ - chorują 3 miliony Polaków
• Cukrzycowe owrzodzenie stopy (zespół stopy cukrzycowej) to jedno z najcięższych powikłań cukrzycy.
• Owrzodzenie stopy wystąpi u co 4. cukrzyka
• Ponad połowa ran na stopie ulegnie zakażeniu, a 20% zakażonych owrzodzeń doprowadzi do jakiejś formy amputacji w obrębie kończyny.
• Eksperci szacują, że w Polsce prawdopodobnie od  150 tys. do 250 tys. diabetyków ma owrzodzenie stopy.
• Ogromne znaczenie ma zapobieganie powstawaniu zespołu stopy cukrzycowej. 
• Każdy diabetyk powinien zacząć jak najwcześniej profilaktykę stopy cukrzycowej.

Tydzień świadomości stopy cukrzycowej to bezpłatne badania i edukacja dla każdego cukrzyka bez względu na wiek.

TYDZIEŃ ŚWIADOMOSCI STOPY CUKRZYCOWEJ W ŁOW NFZ

Łódzki NFZ zaprasza wszystkie osoby z rozpoznaną cukrzycą, które NIE CIERPIĄ NA ZESPÓŁ STOPY CUKRZYCOWEJ na BEZPŁATNE badanie stóp.

Stopy zbada doświadczona pielęgniarka i edukatorka. Każdy dowie się, jakie jest ryzyko zachorowania, jak dbać o stopy i kiedy zgłosić się na kolejne badanie.

Zapraszamy 18 listopada  w godz. 14 -17 na salę obsługi ŁOW NFZ, Targowa 35 .

BEZPŁATNE BADANIA W PORADNIACH W ŁÓDZKIEM

(badanie po umówieniu na konkretną datę)

• Poradnia Diabetologiczna CKD Pomorska 251, Łódź tel. 42 201 43 95
• Poradnia ARGO, ul. Sterlinga 27/29,Łódź, 531 000 520,
• PODOLOGO- MEDICAL.PL, Dygasińskiego 29,  Zgierz, tel.  694 200 003 W tych dniach i godzinach będzie można się bezpłatnie skonsultować w kierunku neuropatii

PROFILAKTYKA STOPY CUKRZYCOWEJ

Jednym z najważniejszych zadań jakie stoją przed osobami chorymi na cukrzycę i ich rodzinami jest zapobieganie wystąpieniu tzw. zespołu stopy cukrzycowej (ZSC). To, niestety, częste powikłanie u diabetyków. W tym przypadku, ogromne znaczenie ma zapobieganie jej powstawaniu. Profilaktykę należy zacząć jak najwcześniej!

Podstawową zasadą w zapobieganiu ZSC jest regularna kontrola, codzienne dbanie o higienę i zapobieganie możliwym urazom.

Monitorowanie poziomu cukru

Pierwszą i najważniejszą rzeczą w zapobieganiu ZSC jest dbanie o właściwy poziom cukru. Hiperglikemia powoduje uszkodzenie nerwów (neuropatię), a to jest bezpośrednim powodem powstania ZSC. Dlatego utrzymywanie odpowiedniego poziomu cukru oraz jest najlepszym sposobem zmniejszenia ryzyka wystąpienia zespołu stopy cukrzycowej.

Badanie czucia

Drugą ważną rzeczą jest regularne badanie czucia w stopie. Jego brak bardzo często jest czynnikiem, który sprzyja odnoszeniu urazów. Dlatego trzeba przede wszystkim sprawdzać, czy czujemy dotyk w stopie. W przypadku jakichkolwiek niepokojących objawów, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.

Oglądanie stóp

Trzeci element, to regularne, codzienne sprawdzanie stanu stóp. Szczególną uwagę należy położyć na spód stopy oraz przestrzeń między palcami. Do tego celu można wykorzystać pomoc drugiej osoby a nawet lusterko. Nasz niepokój powinno wzbudzać wszelkie rany, otarcia, sucha skóra, a w szczególności owrzodzenia, niegojące się rany oraz oparzenia. W każdej takiej sytuacji należy po pierwsze zdezynfekować ranę, po drugie zabezpieczyć, a po trzecie udać się do lekarza.

Pielęgnacja

Po czwarte, bardzo ważna jest regularna i odpowiednia pielęgnacja stóp i paznokci. Należy regularnie myć stopy letnią wodą z nawilżającym mydłem, dbać, aby paznokcie były krótko przycięte (do tego celu najlepiej używać szerokiego pilnika). Do pielęgnacji należy używać balsamów i kremów, które się łatwo wchłaniają, łagodzą podrażnienia. Szczególnie polecane są zawierające witaminę E, alantoninę i pantenol. Wszelkie nagniotki, odciski i wrastające paznokcie powinny być usuwane przez specjalistę. 

Zapobieganie urazom

Piątym elementem profilaktyki ZSC jest zapobieganie urazom stopy. Należy nosić wygodne, dobrze dopasowane obuwie i bezszwowe nieuciskające skarpety. Zarówno za małe, jak i za duże buty mogą prowadzić do obtarć i urazów. Obuwie powinno być wykonane z materiału przepuszczającego powietrze.

Ćwiczenia

Szóstym niezmiernie ważnym elementem profilaktyki jest ćwiczenie i masowanie stóp. Dzięki temu polepszamy ukrwienie stóp. Codzienne wykonywanie prostych ćwiczeń, znacząco zmniejsza ryzyko wystąpienia ZSC. Najlepiej w tym celu robić niezbyt mocne masaże (np. przy pomocy specjalnej rolki), próby podnoszenia przedmiotów palcami, krążenia stopami.

Warto stosować się do powyższych rad. To najlepsze sposoby profilaktyki w Zespole Stopy Cukrzycowej. A zawsze, najlepszym sposobem leczenia jest zapobieganie.

STOPA CUKRZYCOWA – ROZPOZNANIE I LECZENIE

Terminem stopa cukrzycowa określa się szereg zmian chorobowych w obrębie stóp spowodowanych długoletnią i źle leczoną cukrzycą. Zespół stopy cukrzycowej jest pierwszą przyczyną amputacji kończyn dolnych w Polsce i na świecie.

Stopa cukrzycowa może rozwinąć się w wyniku niedotleniania kończyn, co jest powodowane złym ukrwieniem w obrębie stopy. Proces niedotlenianie dotyczy skóry, tkanek miękkich, mięśni, nerwów i kości – zatem wszystkich struktur stopy.

Stopa cukrzycowa – objawy

O występowaniu stopy cukrzycowej mogą świadczyć zarówno ból kończyn dolnych – mrowienie, kłucie, skurcze mięśni, jak i wygląd stopy. Skóra staje się sucha i cienka, ze skłonnością do łuszczenia; pojawiają się pęknięcia np. na piętach; paznokcie są zdeformowane (zaburzony jest ich wzrost), stopa może być sina. Ten rodzaj zmian patologicznych to tzw. stopa cukrzycowa niedokrwienna.

Wyodrębnia się także stopę cukrzycową neuropatyczną – kiedy zmiany chorobowe spowodowane są uszkodzeniem obwodowego układu nerwowego. Wówczas występuje zmniejszone uczucie bólu, temperatury, czucia w stopach. Również pojawia się uczucie kłucie, pieczenia czy mrowienia i obejmuje ono same stopy – tzw. syndrom skarpetek. Z czasem stopa ulega zdeformowaniu, co świadczy o tym, że proces chorobowy dotarł w obręb kości i tkanek.  Ponieważ zachwiany jest naturalny mechanizm pocenia się stóp – prowadzi to do wysychania skóry i bolesnych, bardzo głębokich pęknięć np. na piętach.

Pojawiają się ogniska martwicze, a otwarte rany jakie powstają przy głębokim pękaniu skóry są otwartą furtką dla zakażeń.

Zmiany niedokrwienne i neuropatyczne zwykle rozwijają się równocześnie, choć nie w takich samych proporcjach. Z punktu widzenia chorego nie ma to dużego znaczenia, jaki rodzaj stopy cukrzycowej u niego dominuje, jest to jednak istotne z punktu widzenia lekarzy, ponieważ stopę cukrzycowa niedokrwienną leczy się inaczej niż neuropatyczną.

 Leczenie zespołu stopy cukrzycowej

Tak jak w przypadku innych powikłań, zarówno makronaczyniowych jak i mikronaczyniowych zasadnicze znaczenie ma wyrównanie metaboliczne cukrzycy. Stopa cukrzycowa nie bierze się znikąd, a jej główną przyczyną są zaniedbania w kontroli glikemii. Samo wyrównanie cukrzycy nie wyleczy stopy, jeżeli zmiany jakie w niej zaszły są rozległe. Konieczna jest pomoc ortopedów i chirurgów. Niestety chorzy zgłaszają się do specjalistów dopiero w tym momencie, kiedy stopy są zdeformowane, uniemożliwiają chodzenie, są na nich otwarte rany. Leczenie szpitalne polega na unieruchomieniu stopy (tak aby chory na niej nie stawał), w zależności od stanu stopy wycina się ogniska martwicze, walczy z zakażeniami, udrażnia zwężone naczynia krwionośne, aby usprawnić przepływ krwi, stosuje się leki zmniejszające lepkość krwi, aby mogła ona łatwiej dotrzeć do chorych struktur. Leczenie szpitalne stopy cukrzycowej jest bardzo czasochłonne, może trwać nawet kilka miesięcy.

Niestety wiele przypadków jest nie do uratowania – dochodzi do amputacji, bądź to palców, fragmentów stropy, całej stopy, a nawet do konieczności amputacji całej nogi.

Źródło: Zespół Komunikacji Społecznej i Promocji